АКАДЕМИК КАПЛАН БУРОВИЋ: Балшић, семантика, етимолигоија, политика

Naš poznati istoričar, akademik, prof. dr Vladimir Ćorović, u njegovoj knjizi ISTORIJA SRPSKOG NARODA, piše: “Balšići, čije je poreklo, sudeći po prezimenu, romansko, odnosno vlaško….”¹⁾ Nije samo Akademik Ćorović koji pretendira da je prezime ove naše feudalne porodice vlaško, ali nijedan od njih do danas nije nam to dokazao.

Balšići su jedna od najpoznatijih vlasteljinskih porodica Crne Gore, koji su se afirmirali kao vlastelini još pod zastavom Dušana Silnog. Raspadanjem dušanovog carstva, oni su u Crnoj Gori uzeli svu vlast u svoje ruke i vladali tu sve do pada Crne Gore pod vlast Mletačke Republike. Oni su bili i u rodbinskim odnosima sa vladarima Srbije: prvi Balšić iz ove dinastije, Ðurađ I, bio je oženjen Milicom, kćerkom srpskog kralja Vukašina Mrnjavčevića, dok je Ðurađ II Balšić-Strazimirović bio zet Lazara Hrebeljanovića. Njegov sin Balša III, pošto je umro bez muškog naslednika, ostavio je Crnu Guru svome ujaku Stevanu Lazareviću, sinu Kneza Lazara, poginulom u Boju na Kosovo 1389. godine.

Albanci ne samo što albaniziraju prezime ove porodice u BALSHAJ, koje nema nikakve istorijske baze, već i pretendiraju da su bili Albanci, pa i Crna Gora – da je bila Albanija sve do samog vrha Lovćena. Tako i Akademik Čabej pretendira da su Balšići Albanci²⁾. Pokušao je da im i prezime napravi albanskom etimologijom. Pošto je pretrpeo neuspeh, izbacio je njihovo prezime iz njegovih studija. Tako, u tomu II (A-B) njegovih studija nema ni traga o njima. Apsolutno ih nigde ne spominje. Ali, ako ih je on izbacio i tako se u ćutnji pomirio sa naučnom istinom, nisu ih izbacili ostali Albanci, koji nam, na bazi toga, pretendiraju da je Dukla-Zeta-Crna Gora bila albansko-crnogorska država.

Lično ime Balša bilo je (pa i danas je!) u upotrebi kod Crnogoraca i Hercegovaca od pamtiveka. Balša se zvao i sin Hrvoja Vukčića, gospodara Hercegovine upravo u vreme vladanja Balšića Crnom Gorom. Polazeti od toga, ja mislim da lično ime BALŠA potiče od skraćenice imena Batrić, koje je jako rasprostranjeno i danas među Crnogorcima: Batrić>Balo>Bal-šo>Balša>Balšić. Kao što imamo: Ivan>Ilo>Ilić i dr. Od BATRIĆ imamo i jedan drugi razvoj: Batrić>Bajo>Bajko. Naš Bajo Pivljanin je jedan od najpoznatih hajduka Hercegovine.

Od ličnog imena Balša stvoreni su i toponimi, pa sigurno i ime sela, na današnjoj granici Crne Gore sa Albanijom, odakle i potiču Balšići.

Treba znati da u vreme vlastelina Balšića Albanci su još uvek čučali u Arbniji, ispod reke Drim. Retko je koji od njih nomadio preko leta u predele Crne Gore, iznad Drima, sa svojim kozama. Jedan dokumenat iz sredine XIII veka svedoči da na obalama Skadarskog jezera “Albanenses ne habeant hiberna“ (Albanci nemaju zimovališta).³

A iz jednog drugog dokumenta, koji nosi datun 17. januar 1386, vidimo da su se ovi Balšići i ponosili svojim srpskim poreklom i rodbinskim vezama svojih „slavnih predaka Simeona Nemanje i Save“⁴⁾, kako piše Ðurađ II Strazimirović Balšić, koji je vladao Crnom Gorom i stolovao u Skadar, gde je kovao i svoj novac sa srpskim natpisom.

Albanski jezik, do tada, nije poznavao slova, dok predelima, nastanjenim Albancima, do tada ispod reke Drim, upravljali su strani feudalci, jer albanski narod, živeći nomadskim životom, u to vreme još nije stigao da stvori svoju feudalnu gospodu.

 

_______________

1) ĆOROVIĆ, Vladimir: ISTORIJA SRPSKOG NARODA, tom II, Podgorica, 2009., str. 78.

2) ÇABEJ, Eqrem: STUDIME ETIMOLOGJIKE NË FUSHË TË SHQIPES, tom I, Tirana 1982. str. 98-99.

3) ISTORIJSKI INSTITUT CRNE GORE: MONUMENTA MONTEGRINA, knjiga III, tom I, Podgorica 2001, str. 111.

4) GELCICH, Giuseppe: ZETA DHE DINASTIA E BALSHAJVE,- Tirana 2009, str. 30

Тагови: Каплан Буровић